Translate

Çarşamba, Ekim 25, 2017

Tali'in talih'i ya da Ayın'ın H sesine dönüşmesi

Türkçeye Arapçadan geçen tali' kelimesinin son harfi "ayn", "h"ye dönüşür. Benzer bir kullanım tama'-tamah, meta'-matah, sema'-semah arasında olur.

Tali’:
Doğan. Tulu' eden.
Kısmet, kader, baht.
Nişangâhın arkasına düşen ok.
Yeni hilâl.

talih: Şans
"Benim küskün talihimin bana verdiği ızdırap yeter." - E. İ. Benice


tama’: Hırsla istemek. Doymazlık. Aç gözlülük. Çok isteme.
tamah: gözü doymama, açgözlülük, mal edinme tutkusu.
açgözlülük etmek, açgözlü davranmak.



Meta’:
Mal, ticaret malı.
Elde bulunan varlık, sermaye
Örnek: Batıdan aldığımız öteberi arasında en kıymetli meta kendi memleketimizi karış karış dolaşma arzusu olmalıdır. B. R. Eyuboğlu
matah: 
Çok matah ((küçümseme duygusuyla) kimse, mal, eşya vb. için kullanılır.) bir şey sanki... "Kadının çantası da matah bir şey değil zaten."

Sema’: Mevlevi dervişlerinin ney, nısfiye vb. çalgılar eşliğinde, kollarını iki yana açıp dönerek yaptıkları ayin
Semah: Alevi ve Bektaşi topluluklarında yaygın olan ve müzik eşliğinde uygulanan tören nitelikli oyun


Kaynak: Sözlükler

Perşembe, Ekim 19, 2017

Eski Türklerde Törenler ve Töreni Yönetenler




Eski Türklerde törenler ve törenleri yönetenler:

Törenler: 
Yuğ: (Ölenin hatırasını yaşatacak şiirlerin okunduğu ölüm törenlerine denir.)
Şilan: (Din, sihir içerikli toplantılar için kullanılır.)
Sığır: (Av Töreni-Hükümdarlar övülür, kahramanlık hikayeleri anlatılır:)


Töreni yöneten / idare edenler:
Tunguzlar: Şaman
Altay Türkleri: Kam
Yakut Türkleri: Oyun
Kırgızlar: Bahşı
Oğuz Türkleri: Ozan

Ozan, Şaman, Kam, Oyun, Bahşılar; sihir, efsun, müneccimlik, hekimlik, tanrılara kurban kesme, kötü ruhları kovma gibi işlerin yanında şiirle uğraşan insanlardır.

Çarşamba, Ekim 11, 2017

Şiir (nazım-manzum) mi, düz yazı (nesir-mensur) mı?



Tîz ferâmuş olur nesr sühân
Nazm ammâ ki ider devr-i dehen
Nâbî (ö.1712)

(Mensûr söz çabuk unutulur/ ama manzum söz dilden dile dolaşır.)