Translate

Cuma, Kasım 19, 2021

Lügaz/Lugaz ve Muamma Türleri ve Örnekleri

 

Divan şiirinde bilmece şeklinde şiirler yazılırdı. Eğer bir nesne, varlık veya şeyin adı şiire gizlenirse lugaz/lügaz denirdi. Şiire bir kişinin adı saklanırsa bu durumda şiirin türü muamma olurdu.


Şeyah Galib-LÜGAZ

 

1

Kimdir ol merd-i ehl-i derd-i za’îf

Ki olur herkes ile yâr u harîf

 

Bir kulağı delik kalenderdir

N’eylesin âh ederse muztardır

 

Mescide girse âşikâr olamaz

Nây u ûd olmasa safâ bulamaz

 

 

Bir aceb fâsık-ı mürâ’îdir

Zevkı bu meşrebi havâ’îdir

 

Vardığı yerde kârı efsûndur

Ufalandıkça kadri efzûndur

 

Yedilir bir kıl ile bir niçesi

Olmaz âsûde gündüzü gecesi

 

Sikkesiz nakddır olur râ’ic

Kârı hüsrândan değil hâric

 

Sararıp çehresi b(e)nizi solmuş

Çekecek hâli kalmamış tolmuş

 

Yalnız bir yere girer basılır

Düşüp irfân kaydına asılır

 

Hızr ile ülfet eylemiş niçe dem

Kîmyâ gibi hoş tutar âlem

 

Ayağı yokdur fakat dizi vardır

Câmesinde yazı çizi vardır

 

Beşini tarh edince buldu vücûd

Zann-ı Gâlibde vasfı nâ-ma’dûd

 

2

Nedir ol sûreti-i pâk-i merğûb

Aşikâr anda safâyâ-yı kulûb

 

Şeh değil her yeri tebdîl gezer

Kimisi bilmez anı kim sezer

 

Eyler envâ’-ı müzâhirde bürûz

Gâh mihr ü meh olur geh şeb ü rûz

 

İsm yâd olmaz o sırr-ı pâke

Kıl nazar âyîne-i idrâke

 

Aslı ge cânlı vü geh cânsızdır

Bunu fehm etmeyen iz’ânsızdır

 

Ehl-i irfânladır ülfeti hep

Meyli ahmaklara çokdur bu aceb

 

Bilir ekser anı pîr ü bernâ

Lîk mâhiyyeti mechûl ammâ

 

Zâta yok rağbeti evsâf iledir

Mâye-i şöhreti çok lâf iledir

 

Hîç yalan söylemez ammâ o harîf

Toğrısı az bulunur çoğu sahîf

 

Okur erbâb-ı sühan gûn-â-gûn

Gûyiyâ bir gazel-i nâ-mevzûn

 

Var derûnunda bilinmez şeyler

Yelle yuf her biri bir kal’a değer

 

Gâlib endîşeni seyr et bir kez

Çocuk oyuncağı şeydir bu lügaz


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Yorumlarınızı bekliyoruz.