Söz / Kelime Öbekleri / Grupları

En az iki kelimeden oluşan ve cümlede farklı bir anlamı ifade etmek için yanyana gelen kelime öbekleri için kullanılır. Bir durum, varlık, netilik, kavram veya bunun dışındaki bir şeyi karşılamak için kelimelerin yan yana kullanılması, sözcük öbeklerini/gruplarını oluşturur. Söz öbeği ve söz grubu şeklinde ifade edilen bu durum, tek sözcükle karşılanamayanı birden fazla sözcükle karşılamak demektir. Aşağıda bunların bir listesi mevcuttur. İlk sıraya şu sorudaki hali koymakta fayda var:  

Toplumsal sorunlardan çok, küçük adamın dünyasına yönelen duyarlılığıyla yeni bir öykü anlayışı geliştirdi Saik Faik. Alışılmış öykü yapı­sını kırarak olayın gelişimini değil, olayın için­deki insanın durumunu öznel bir tutumla yansıt­tı. Böylece kendinden sonraki öykücülere bir işaret feneri oldu.

Bu parçada geçen "işaret feneri olmak" sözüy­le anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi­sidir?

A.     Herkes tarafından tanınıyor olmak

B.     Farklı anlatım biçimlerinden yararlanmak

C.     Öyküleriyle kuşaktan kuşağa geçmek

D.     Yazdıklarıyla yol göstermek, rehber olmak

E.      Alışılmışın dışına çıkmak, sıradanlıktan kurtulmak

1.     Ad/İsim Tamlaması Grubu

Anne-kelime

Anne yüreği: belirtisiz isim tamlaması grubu

Annenin yüreği: belirtili isim tamlaması grubu

Anne yüreğinin sızısı: zincirleme isim tamlaması grubu

2.     Ön Ad/Sıfat Öbeği

Biricik, güzel annem: sıfat grubu

3.     Edat/ilgeç Öbeği

Annem için

4.     Fiilimmsi/Eylemsi Öbeği

Büyüt-en annem: sıfat-fiil

Annenin bekleyişi: isim-fiil grubu

Annemi bekle-y-erek: zarf-fiil grubu

5.     Tekrar/Yineleme/İkileme Öbeği

Anne baba; hızlı hızlı: yineleme grubu

6.     Fiil/Eylem Öbeği

Tercih etmişti: birleşik fiil grubu

Kulak asmıyordu: birleşik fiil grubu

7.     Ünlem Grubu

Yuh senin sıfatına!: ünlem grubu

8.     Sayı Grubu

Kırk bir: sayı grubu

9.     Unvan Grubu

Fatma teyzem, Nakkaş Hakkı, Bekçi Yusuf Bey, Asım Çelebi: unvan grubu

10. Bağlama Grubu

Annem ve babam; Leyla ile Mecnun: bağlama grubu

11. Deyim Grubu

Göz değdi: deyim grubu

12. Atasözü Grubu

Göz görmeyince gönül katlanıyor; gönül var otluğa, gönül var bokluğa konar: atasözü grubu

13. Yansıma Grubu

Kuş akşama kadar cik cik öttü.

14.  Farklı Söz Grupları

“kendi sanatına bakmak", “edebiyatın haritasını bir bütün halin­de çıkar”, "eleştirmenin gölgesinin eserin üzerine düşmemesi"