Translate

Pazar, Ekim 02, 2022

Türkçede Özel İsimlerin Yazılışı

 


İsimler, varlıklara verilişlerine göre özel ve cins isim olarak adlandırılır: Özel İsimler ve Cins İsimler

Özel isimler; eşsiz / benzersiz olduğu için büyük harfle yazılır: Türkiye, Manisa 

Cins isimler, bir türün tamamını karşıladığı için küçük harfle yazılır: Anneciğim ellerinden öperim.

Özel isme getirilen çekim ekleri de kesme işaretiyle ayrılır: Türkiye'nin dostları

Özel isme getirilen yapım eklerinde ise kesme işareti konmaz. Türk kelimesi bir ırk, soy bildirdiği için özel isimdir. Ancak Türk kelimesi -ce yapım ekini alınca Türkçe olmuştur. Bu durumda Türkçeye getirilen ek artık kesme işaretiyle ayrılmaz. (Türk'ün, Türkçenin)

Özel isim türleri ve özel isimlerin cümlede yazılışlarıyla ilgili örnekler:



1.       İnsan isimleri: Zeynep'ten Hans'a...

2.       Kurum, kuruluş, müessese, makam, üniversite isimleri: Akhisar Kaymakamlığına, Pozantı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün, Sermaye Piyasası Kurulunun kararları sonrası, Radyo Televizyon Üst Kuruluna seçilen, Devlet İstatistik Entisününden yapılan açıklamada, Anayasa Mahkemesi Başkanlığınca yapılan değerlendirmede...

3.       Millet, kavim, din, mezhep isimleri: Slav milletlerine, Bulgar köyleri; Budist rahiplerden, İslamiyet'in canlıya verdiği değeri, Musevî'nin tatil günü, Hıristiyan bir aile, Alevîlik'in tarihinde, Malikî mezhep imamı...

4.       Dil isimleri: Türkçeden Ermeniceye geçen kelimelerin, Arapçanın Fransızca üzerindeki etkisi, Fincenin diğer dillere...

5.       İl, İlçe, Semt, mahalle, cadde, bulvar, sokak  isimleri: Kars ilinin kuzeyi, Pınarbaşı ilçesinin güzellikleri, Beşyüzevler Semti'nden geçince...

6.       Ülke ve bölge isimleri: İspanya'nın sıcak bölgeleri, Papua Yeni Gine'de bulunan, Doğu Akdeniz Bölgesi'ne doğru, Batı Trakya'nın Müslüman ve Hıristiyan halkı arasındaki, Batı Pasifik Bölgesi'ndeki sağlık çalışanları, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nden Karadeniz Bölgesi'ne giden emekçilerin...

7.       Kıta isimleri: Antarktika'dan Asya ve Afrika kıyılarına ulaşan, Amerika'dan Avustralya'ya seyahat eden...

8.       Deniz, okyanus, göl, akar su, boğaz, geçit isimleri: Akdeniz'in kirliliğini, Atlas Okyanusu'ndan Karadeniz, Manş Denizi, Büyük Okyanus, Atlas Okyanusu'nu aşıp Pasifik Okyanusu'na ulaşan, Bering Boğazı'ndan karşıya geçtiği, Dipsiz Göl'de devam eden çalışmalar, Bartın Çayı, Yenice Irmağı ve Sakarya Nehri'nin denize döküldüğü, Panama Geçidi'nde yaşanan kazanın benzeri Süveyş Kanalı'nda, Van Gölü'ndeki feribotların taşıdığı trenler...

9.       Dağ, tepe, ova, yayla isimleri: Ağrı Dağı'nın Türkiye'ye bakan yamaçlarında, Everest Tepesi'nden Lut Çukuru'na (Lut Gölü ya da Ölü Deniz) kadar, Çarşamba Ovası…

10.   Gezegen ve yıldız adları: Mars'a giden araçların, Jüpiter'in uydusu, Güneş ışığı Dünya'nın hangi yüzeyine, dünya kadar işimin arasında,

11.   Kitap, gazete, mecmua, eser isimleri: Sabah gazetesinin bugünkü sayısı, Varlık dergisinde yer alan hikaye Yaşar Nabi Nayır'ın, 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi'nde Tanpınar, Türk Dili dergisindeki değerledirmeyle...

12.   Hayvanlara takılan özel isimler: Tekir'in Pamuk'tan kaçışı