Halk Edebiyatı Nazım Türleri

Halk Edebiyatı;

İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı

İslamî Dönem Türk Edebiyatı ve

Batı Etkisinde Gelişin Türk Edebiyatı dönemlerinde varlığını sürdürmüştür.

Hece ölçüsüyle ve dörtlükler yazılan şiirler Halk Edebiyatı'nın en belirgin özellikleri arasında yer alır. Şiirin dış yapısına göre tasnif yapıldığında Halk Edebiyatı Nazım Şekilleri şu şekilde oluşur:

Koşma

11'li hece ölçüsüyle, dörtlüklerle yazılır. Güzelleme, koçaklama, taşlama ve ağıt türleri vardır.

Semai

8'li hece ölçüsüyle ve dörtlüklerle yazılır.

Varsağı 

Semai gibi 8'li hece ölçüsü ve dörtlüklerle yazılır. Semai'den farkı şiir içinde hey, be hey, behey, bre gibi ünlem ifadelerine yer vermesidir.

Destan 

Koşma gibi dörtlük ve 11'li hece ölçüsüyle yazılır. Şiirin içinde yer, zaman, kişiler ve olayları barındırması yönüyle mesneviye benzer ve roman-hikaye kurgusuna sahiptir.

Halk Edebiyatı şiirleri konularına göre sınıflandırıldığında nazım türleri ortaya çıkar. Halk Edebiyatı Nazım Türleri ise şunlardır:

Güzelleme

Koçaklama

Taşlama

Taşlama Örneği-Bayburtlu Zihni [Sergüzeşt-i Zihnî]

Kassab baş maymun katib defçi

Hamamcı kahveci hep entipüfçi [işe yaramaz]

Dellalı kayıkçı hammalı keyifçi

Yük sırtında duman başdan yukarı

...

Bildin mi Devlet-i Al-i Osman'ı

Hususen ikbali şah-ı devranı

Kırk dört sene seymen [köpek bakıcısı] sandın cihanı

O şitalar gitdi yaz bahar oldu

...

Kaimmakam Hüseyin Paşa suhtesi

O suhte bozması vezir sahtesi

Meğer keser tutmaz imiş tahtası

Firarlıkdan tekaüdlük kâr oldu

Ağıt