İlk defa İranlı şair Selman-ı Savecî tarafından yazıldığı kabul edilen Cemşid ü Hurşid mesnevisi, Türkçeye de farklı şairler tarafından tercüme edilmiş veya tercümenin boyutlarını aşarak telif, telif-tercüme hüviyetinde Cemşid ü Hurşid mesnevileri kaleme alınmıştır.
Çin Fağfuru'nun oğlu Cemşid ve Rum Kayseri'nin kızı Hurşid arasındaki aşk hikayesinin anlatıldığı mesnevininin orijinali 2968 beyittir. Çift kahramanlı bir aşk hikayesi olan Cemşid ü Hurşid, Nizami'nin Hüsrev ü Şirin'i, Emir Hüsrev'in Hüsrev ü Şirin'i diğer çift kahramanlı aşk hikayeleriyle ortaklıklara sahiptir.
Türk Edebiyatındaki ilk Cemşid ü Hurşid, Ahmedî'ye aittir. Eserle ilgili Nihad Sami Banarlı'nın Dastan-ı Tevarih-i Müluk-ı Al-i Osman ve Cemşid ü Hurşid Mesnevisi ve Mehmet Akalın'ın Ahmedî (1403), Cemşid ü Hurşid adlı çalışmalar mevcuttur.
İkinci Cemşid ü Hurşid ise Cem Sultan'a aittir. 2. Bayezid'in rakibi Fatih Sultan Muhammed'in oğlu Cem Sultan'ın yine Selman-ı Saveci'den tercüme ettiği eser, klasik mesnevi yapısına uygun olarak münacaat, tevhid, , nat, medhiye, sahabeler, devrin padişahına övgü, sebeb-i telif, hikaye ve hatime bölümlerinden oluşmaktadır. Eser 1478'de yazılmıştır. Eserin orijinal ismi Ayat-ı Uşşak, lakabı ise Cemşid ü Hurşid'tir. Eseri 19 yaşında yazan Cem Sultan'ın mesnevisinin Kütahya Vahit Paşa ve Ankara İlahiyat nüshaları mevcuttur. Vahit Paşa nüshası ile ilgili çalışmayı Münevver Meriç Okur, İlahiyat nüshasıyla ilgili çalışmayı Adnan İnce yapmıştır.
Şair Abdi'nin kaleme aldığı tercüme ise 2. Selim adına yazılmıştır. 1558'de yazılan bu eser Süleymaniye Kütüphanesi'ndedir.
Hubbi Ayşe Kadın tarafından da bir Cemşid ü Hurşid yazıldığını tezkireci Aşık Çelebi yazmış ve birkaç beyit örnek vermiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorumlarınızı bekliyoruz.