Şair, aksiyoner, mütefekkir, sendikacı: Mehmet Akif İnan

Şair, aksiyoner, mütefekkir, sendikacı: Mehmet Akif İnan

12 Temmuz 1940’ta Şanlıurfa’da doğdu, 60 yaşındayken 6 Ocak 2000’de aynı şehirde öldü.

Doğumu ve Ailesi

Mirzaali Aşireti’nden gümrük memuru Hacı Müslim İnan ve Maraşlı Dedeoğulları’ndan Mehmet Tevfik kızı Şakire Hanım’ın oğlu olan Mehmet Akif İnan, Şanlıurfa’nın Balıklıgöl Mahallesi’nde dünyaya geldi. 6 çocuklu ailenin en büyüğüydü. Gençliği Su Mahallesi’nde geçti. 23 Temmuz 1965’te edebiyat öğretmeni Sevim Hanım’la evlendi. 1967 kızı Şakire Banu dünyaya geldi.

Eğitim Hayatı

İlkokulu Urfa’da Cumhuriyet İlkokulu’nda, ortaokul ve lise son sınıfı Urfa’da okudu. Son sınıfta bir öğretmeniyle tartıştı ve Maraş Lisesi’ne geçti(1959).

Edebiyat ve Mavera dergisinde beraber oldukları Erdem Bayazıt, Cahit Zarifoğlu, Alaeddin Özdenören, Rasim Özdenören’le bu lisede tanıştı.

1959’da başlayıp ikinci yılında ara verdiği Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü 1972’de  tamamladı. Dostu Nuri Pakdil’in ısrarıyla üniversite eğitimini tamamlayan İnan, bitirme tezini Cumhuriyetten Sonra Türk Şiiri başlığıyla verdi (1971).

Dergiciliği ve Gazeteciliği

Lise yıllarında Urfa’da Derya (1959) adlı gazeteyi Maraş Lisesi’nde tanıştığı arkadaşları Rasim Özdenören, Cahit Zarifoğlu, Erdem Bayazıt ve Alaeddin Özdenören çıkardı. Ankara’da (1960-1964) Hilal Mecmuası’nı çıkardı ve müessesenin müdürlüğünü yürüttü. Edebi kimliğini Nuri Pakdil öncülüğünde yayınlanan (1969) Edebiyat Dergisi, Mavera Dergisi’nde (Aralık 1975-kurucu) buldu. Fikri yazılarını Millî Gazete, Yeni Devir, Yeni İstiklâl ve Yeni Mesaj’da yazdı.
Yazılarında, Akif Reha, Mehmet Reha, Müslimoğlu ve Mithat Mirzaali müstearlarını kullandı.

Meslek Hayatı

İnan mesleğe üniversite öğrenciliği döneminde başladı. Türk Ocakları’nda kütüphane ve müze bölümlerinde çalıştı. Nihayet Genel Merkez Müdürü oldu (1964-1969). Konferanslarıyla düşüncelerini aktardı, siyasi hayatın içinde yer aldı. 1969-1972 arası Türk Taşıt İşverenleri Sendikası’nda uzman olarak çalıştı. 1972’de Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Uşak İmam-Hatip Okulu’na atandı. 1975’te kısa dönem askerlik yaptı. 1977-1980 yılları arası Gazi Eğitim Enstitüsü’nde edebiyat dersleri verdi. Ankara Fen Lisesi’ne atanan Mehmet Akif İnan, ölene kadar burada öğretmenlik yaptı.

 Edebiyat Hayatı

M. Akif İnan ilk şiir ve yazılarını mahalli Urfa Demokrat, sonra Hizmet’de yayınladı. Hilal Mecmuası’nda başyazılar, yazılar ve şiirler yazdı. 1963’te Türk Yurdu Dergisi’nde, 1965’te Hilal’de şiirleri yayınlandı.  1969’da Nuri Pakdil yönetimindeki Edebiyat Dergisi’nde yazmaya başlayıncaya kadar Türk Ruhu, Filiz, Fedai, Orkun, Oku, Defne, Yaprak, Toprak, Yeni İstiklâl gibi dergi ve gazetelerde şiir ve yazıları yayınlandı. Fakat bu süreli yayınlarda yer alan şiirlerini şiir kitaplarına almadı.

1960'ta Kahramanmaraş'ta Necip Fazıl Kısakürek ile tanıştı.

1969’dan itibaren Edebiyat Dergisi’nde yayımlanmaya yazı ve şiirleri, Yeni Türk Şiiri’nin önemli bir ismi olarak ön plana çıkardı. İnan, Edebiyat’ta ilk denemesi Edebiyat ve Politika (Mart 1969), ilk şiiri Terkib-i Bent (Haziran 1972) yoğun olarak şiirlerini 1974’te yayınladı. Arkadaşlarıyla hem destek olup hem şiirlerini yayınladığı diğer dergiler Mavera ve Yedi İklim’dir.

1972’de fikir yazılarını Edebiyat ve Medeniyet Üzerine adlı eseriyle yayınladı. İlk şiir kitabı Hicret’i Edebiyat Dergisi yayınları arasından 1974’te çıkardı. İkinci şiir kitabı Tenha Sözler ise Yedi
İklim Yayınları arasında çıktı (1991). Bir kısım fkir yazılarını bir araya topladığı Din ve Uygarlık adlı eseri ise Akabe Yayınları arasında çıktı (1985).

Kayseri Sanatçılar Derneği (KASD) tarafından kendisine deneme ödülü verildi (1982). Türkiye Yazarlar Birliği’nin Türkmenistan’ın başşehri Aşkabad’da düzenlediği Türkçenin 3. Uluslararası Şiir Şöleni’nde ünlü Türkmen şairi Mahtum Kulu adına düzenlenen şiir ödülünü aldı (1995).
M. Akif İnan bir süre Kanal 7 Televizyonu’nda haftalık kültür ve sanat programları düzenledi (1998).
Yazılarının çoğu bir kısmı dergi ve gazetelerde kalmıştır.

Sendikal Hayatı

M. Akif İnan’ın sendikacılıkla Ankara’da Türk Taşıt İşverenleri Sendikası’nda tanıştı (1969-1972). 1992’de kurulan Eğitim-Bir Sendikası’nın ve 1995’te kurulan Memur-Sen Konfederasyonu’nun genel başkanlığını yürüttü.

Ölümü

M. Akif İnan, 1999 Haziran’da genel başkanı olduğu Memur-Sen Konfederasyonu’nun Ankara’da
düzenlediği bir mitinge katıldı. Fakat bu miting sonunda rahatsızlandı. Soğuk algınlığı ve zatürree teşhisiyle Gazi Üniversitesi Araştırma Hastanesi’ne yatırıldı. Akciğer kanserine yakaladığı ortaya çıktı. Hastanede tedavi görürken kardeşleri doğduğu şehir olan Urfa’ya götürdü. Yirmi gün sonra Ramazan gecesi (6 Ocak 2000) gece saat 02.00’de Hakk’ın rahmetine kavuştu. 7 Ocak Cuma günü öğle namazını müteakip Hasan Paşa Camii’nde cenaze namazı kılındı. Urfa’da Harran Kapı aile mezarlığına defnedildi.

Eserleri

Hicret, Edebiyat Dergisi Yayınları, Ankara 1974
(1. baskı); Esra Sanat Yayınları, Konya 1994 (2. baskı);
Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2006 (3. baskı).
Tenha Sözler, Yedi İklim Yayınları, İstanbul 1991 ve
1992 (1. ve 2. baskı); Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2006 (3. baskı).
Edebiyat ve Medeniyet Üzerine, Edebiyat Dergisi Yayınları, Ankara 1972 (1. baskı); Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2006 (2. baskı).
Din ve Uygarlık, Akabe Yayınları, İstanbul 1985 (1. baskı); Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2006 (2. baskı).
Yeni Türk Edebiyatı, Yaygın Eğitim Kurumu Matbaası, Ankara 1977 [Ders kitabı, Oktay Çağlar ile].
Cumhuriyetten Sonra Türk Şiiri, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yeni Türk Edebiyatı Anabilim Dalı, Basılmamış Mezuniyet Tezi, Ankara 1971.

Kısa not:

TRT'de filmi çekilen Yedi Güzel Adam’da 

1. Sezai Karakoç, 
2. Cahit Zarifoğlu, 
3. Mehmet Akif İnan, 
4. Erdem Beyazıt, 
5. Rasim Özdenören, 
6. Nuri Pakdil, 
7. Alaadin Özdenören anlatılmıştır.

Mehmet Akif İNAN- El Gazeli