Ek-fiiller / Ek-eylemler isim ve isim soylu kelimelerin zaman ve kip çekimleri

Dil Bilgisi Ana Sayfaya Dönmek İçin Tıklayınız.

Ek-fiil veya diğer adıyla Ek-eylem iki şekilde yapılır. Birincisi isim veya isim soylu bir kelimeye (-idi, -imiş, -ise) yardımcı fiilleri getirilerek isimler çekimlenir ve isimlerin yüklem olması sağlanır.

İkincisi yine (-idi, -imiş, -ise) ekleri basit zamanlı / tek çekimli fiile getirilerek iki zamanlı fiil çekimleri oluşturularak ek-fiil veya ek-eylem oluşturulur. Basit zamanlı fiilerin çekimlenmesiyle ilgili örnekleri için rivayet, hikaye ve şart için kelimlerin üzerlerine tıklayınız.

 İsim ve isim soylu kelimeler çeşitli zaman ekleri alarak çekimlenebilir. İsim ve isim soylu kelimeler görülen/bilinen/tanık olunan geçmiş zaman (-dı, -di, -du, -dü; -tı, -ti, -tu, -tü), duyulan/anlatılan/öğrenilen geçmiş zaman (-mış, -miş, -muş, -müş) şart kipi (-se, -sa) ve eki olmayan geniş zamanla çekimlenebilir.

İsmin/Ek-fiilin görülen geçmiş zaman çekimine bir örnek (-dı, -di, -du, -dü; -tı, -ti, -tu, -tü):

Zamir	İsim kökü	Zaman eki	Kişi eki
Ben	Hasta(y)	dı	m
Sen	Hasta(y)	dı	n
O	Hasta(y)	dı
Biz	Hasta(y)	dı	k
Siz	Hasta(y)	dı	nız
Onlar	Hasta	lar	dı

Olumlu Çekimi	Olumsuz hali	Soru hali	Olumsuz soru hali
Hasta(y)dım	Hasta değildim	Hasta mı(y)dım?	Hasta değil mi(y)dim?
Hasta(y)dın	Hasta değildin	Hasta mı(y)dın?	Hasta değil mi(y)din?
Hasta(y)dı	Hasta değildi	Hasta mı(y)dı?	Hasta değil mi(y)di?
Hasta(y)dık	Hasta değildik	Hasta mı(y)dık?	Hasta değil mi(y)dik?
Hasta(y)dınız	Hasta değildiniz	Hasta mı(y)dınız?	Hasta değil mi(y)diniz?
Hastalardı	Hasta değillerdi	Hastalar mı(y)dı?	Hasta değiller mi(y)di?

İsmin/Ek-fiilin duyulan geçmiş zaman çekimine bir örnek (-mış, -miş, -muş, -müş):

Zamir	İsim kökü	Zaman eki	Kişi eki
Ben	şeker	miş	im
Sen	şeker	miş	sin
O	şeker	miş
Biz	şeker	miş	iz
Siz	şeker	miş	siniz
Onlar	şeker	ler	miş

Olumlu Çekimi	Olumsuz hali	Soru hali	Olumsuz soru hali
Şekermişim	Şeker değilmişim	Şeker mi(y)mişim?	Şeker değil mi(y)mişim?
Şekermişsin	Şeker değilmişsin	Şeker mi(y)mişsin?	Şeker değil mi(y)mişsin?
Şekermiş	Şeker değilmiş	Şeker mi(y)miş?	Şeker değil mi(y)miş?
Şekermişiz	Şeker değilmişiz	Şeker mi(y)mişiz?	Şeker değil mi(y)mişiz?
Şekermişsiniz	Şeker değilmişsiniz	Şeker mi(y)mişsiniz?	Şeker değil mi(y)mişsiniz?
Şekerlermiş	Şeker değillermiş	Şekerler mi(y)miş?	Şeker değiller mi(y)miş?

 İsmin/Ek-fiilin şart kipinin çekimine bir örnek (-mış, -miş, -muş, -müş):

Zamir	İsim kökü	Zaman eki	Kişi eki
Ben	temiz	se	em
Sen	temiz	se	sen
O	temiz	se
Biz	temiz	se	ek
Siz	temiz	se	seniz
Onlar	temiz	ler	se

Olumlu Çekimi	Olumsuz hali
Temizsem	Temiz değilsem
Temizsen	Temiz değilsen
Temizse	Temiz değilse
Temizsek	Temiz değilsek
Temizseseniz	Temiz değilseniz
Temizlerse	Temiz değillerse

  

İsmin/Ek-fiilin duyulan geniş zaman çekimine bir örnek (Bu zamanda çekimlenen isim veya isim soylu kelimelerin zaman eki bulunmaz. İsim sadece kişi eki alır.):

Zamir	İsim kökü	Zaman eki	Kişi eki
Ben	bekar	yok	ım
Sen	bekar	yok	sın
O	bekar	yok	(dır)
Biz	bekar	yok	ız
Siz	bekar	yok	sınız
Onlar	bekar	yok	lar

Olumlu Çekimi	Olumsuz hali	Soru hali	Olumsuz soru hali
Bekarım	Bekar değilim	Bekar mı(y)ım?	Bekar değil mi(y)im?
Bekarsın	Bekar değilsin	Bekar mısın?	Bekar değil misin?
Bekar(dır)	Bekar değil	Bekar mı?	Bekar değil mi?
Bekarız	Bekar değiliz	Bekar mı(y)ız?	Bekar değil mi(y)iz?
Bekarsınız	Bekar değilsiniz	Bekar mısınız?	Bekar değil mi(y)siniz?
Bekarlar	Bekar değiller	Bekarlar mı?	Bekar değiller mi?

 Dil Bilgisi Ana Sayfaya Dönmek İçin Tıklayınız.