Osmanlı Türkçesinin Temel Özellikleri
Osmanlı Türkçesi (Osmanlıca), 13. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar Osmanlı İmparatorluğu'nun konuşma yazı dili olarak kullanılan Türçedir. Bu dönem Türkçesinde Arapça ve Farsçanın etkileri vardır. Osmanlı Türkçesinin Temel özellikleri şunlardır:
1. Alfabe ve Yazı Sistemi
- Dil Türkçedir.
-Türkçe, Arap alfabesiyle yazıya geçirilmiştir ancak Farsçadan alınan پ (pe), چ (çe), ژ (je), گ (gef) harfleri bu dönem alfabesine eklenmiştir.
-Türkçe, rik'a, divani, talik gibi el yazılı ve matbu (basılı) formlarla kullanılmıştır.
- Osmanlı alfabesi, sağdan sola yazılır ve harflerin başta, ortada ve sonda farklı şekilleri bulunur.
2. Dil Yapısı ve Söz Varlığı
- Konuşulan dil ve dilin temel yapısı Türkçedir.
- Arapça ve Farsçadan sözcükler bu dönemde dile girmiştir (gül, bülbül, kitap, kalem...)
- Bu dönemde Arapça ve Farsça tamlamalar kullanılmıştır. Bilim alanındaki tamlamalar-kitap adları vb. Arapça, diğer tamlamalar Farsça kurallara göre kullanılmıştır (Keşfü'z-Zünun, Muhakemetü'l-Lugateyn; şehr-i İstanbul...).
- **Arapça çoğul ekleri kullanılır (talimat, istihbarat, hayvanat; müminûn, muallimin, müslimin...)
- Arapça fiil kalıpları tefekkür etmek, teklif etmek, mücadele etmek, tefekkür eylemek gibi.
3. Gramer Özellikleri
- Türkçe eklemeli yapı korunmuştur gözlükçü. Bükümlü dillerde görülen aynı kökten kelime başı, ortası ve sonuna getirilen harflerle türetilen kelimeler Türkçeye girmiştir: fetih, fatih, miftah, meftuh...
- Farsça edatlar dile girmiştir: ber = ile, ta = kadar gibi
- Arapça kelimeler, asıl anlamlarıyla kullanılabilir (ör: adalet, hikmet).
4. Üç Tür Seviyesi
1. Fasih Osmanlıca: İlmi ve edebi eserlerde
2. Orta Osmanlıca: Daha basit dille yazılan ve konuşulan Osmanlı Türkçesi.
3. Osmanlıca: Halk Türkçesi.
5. Tarihî Gelişim
- Eski Anadolu Türkçesi (13.-15. yy) →
Klasik Osmanlıca (16.-19. yy) →
Modernleşme Dönemi (19. yy sonu).
- 1928 Harf Devrimi ile Latin alfabesine geçilmiş, 1930'lardan itibaren Türkiye Türkçesi benimsenmiştir.
Osmanlıca, Türkçenin tarihî bir evresidir ve günümüzde akademik çalışmalar, arşiv araştırmaları ve edebiyat incelemeleri için önem taşır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorumlarınızı bekliyoruz.